هر محصولی که امروزه در قفسه فروشگاه یا انبار قرار میگیرد، نیازمند یک شناسه یکتا است تا بتوان اطلاعات آن را بهصورت سریع و دقیق بازیابی کرد. در این مسیر، دو فناوری کاربردی برای شناسایی و مدیریت محصولات مورد استفاده قرار میگیرد: بارکد محصول و کیوآرکد.
اما انتخاب بین این دو فناوری، به هدف و رویکرد تولید کننده بستگی دارد. زمانی که تفاوت بارکد و کیو آر کد را درک کنیم، میتوانیم تصمیم دقیقتری بگیریم که کدام گزینه برای نوع بستهبندی و نوع فروش ما مناسبتر است. با این حال، بسیاری از تولیدکنندگان همچنان به سمت بارکد بسته بندی محصولات میروند؛ چرا که این روش سالهاست در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد و استاندارد جهانی دارد.
در این مقاله قصد داریم از صفر تا صد استفاده از بارکد بسته بندی محصولات را بررسی کنیم؛ از تعریف و انواع آن گرفته تا نحوه ساخت و استعلام بارکد. در صورتی که به اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دارید، میتوانید به مقالات مرتبط در همین دستهبندی نیز مراجعه کنید.
بارکد بستهبندی محصولات چیست؟
بارکد بسته بندی محصولات یک کد یکتا و قابل اسکن است که روی بستهبندی هر محصول قرار میگیرد تا اطلاعات آن محصول به سرعت و بهصورت دقیق در سیستمهای فروش، انبارداری و زنجیره تامین قابل دسترسی باشد. استفاده از بارکد، فرآیند ردیابی، مدیریت موجودی و کنترل کیفیت را بسیار سادهتر و دقیقتر میکند. این فرایند به ویژه در محصولات خارجی و وارداتی کاربرد فراوانی دارد و به مصرفکنندگان اجازه میدهد تا خریدی مطمئن و ایمن داشته باشند. به همین دلیل، استفاده از بارکد بارکد بسته بندی محصولات، مزایای قابل توجهی برای هر تولید کننده به همراه دارد و به ایجاد اعتماد مشتری کمک میکند.
انواع بارکد برای بستهبندی محصولات بر اساس نوع کالا
بارکدها نه تنها براساس ساختار (خطی یا دو بعدی) دستهبندی میشوند، بلکه کاربرد آنها به نوع محصول نیز بستگی دارد. انتخاب بارکد بسته بندی محصولات، هم به ردیابی دقیق محصولات کمک میکند و هم مدیریت موجودی و فروش را آسانتر میسازد.
-
بارکد محصولات غذایی
- معمولاً از بارکد خطی (1D) مانند EAN-13 یا UPC-A استفاده میشود.
- اطلاعات ذخیره شده شامل: شماره محصول، تاریخ تولید، تاریخ انقضا و کشور سازنده.
- استعلام بارکد محصولات غذایی باید سریع در فروشگاهها انجام شود تا به رعایت استانداردهای بهداشتی نیز کمک کند.
-
بارکد محصولات آرایشی و بهداشتی
- اغلب از بارکد دوبعدی (2D) مانند QR کد یا Data Matrix استفاده میشود.
- اطلاعات ذخیره شده شامل: شماره سریال، ترکیبات محصول، تاریخ تولید و لینک اطلاعات بیشتر.
- امکان ردیابی محصول از تولید تا مصرفکننده و ارائه خدمات پس از فروش اهمیت بالایی دارد.
-
بارکد محصولات الکترونیکی
- اغلب نیاز به بارکد خطی و دوبعدی ترکیبی دارند.
- اطلاعات ذخیره شده شامل: شماره سریال، مدل، مشخصات فنی، تاریخ تولید و کشور سازنده.
- استفاده از بارکد دو بعدی به دلیل نیاز به اطلاعات بیشتر و ردیابی قطعات داخلی محصول رایج است.
-
بارکد محصولات دارویی و پزشکی
- به دلیل اهمیت سلامت و اصالت کالا، معمولاً از بارکد دوبعدی ( Data Matrix ) استفاده میشود.
- اطلاعات شامل: شماره سریال، شماره سری ساخت، تاریخ انقضا و اطلاعات ایمنی.
- امکان ردیابی دقیق هر بسته برای جلوگیری از جعل و تقلب ضروری است.
- استفاده از بارکد بسته بندی محصولات برای هر نوع محصول به تولیدکنندگان کمک میکند تا فرآیند فروش، ردیابی و خدمات پس از فروش را بهینه کنند و اعتماد مشتریان را نیز افزایش دهند.
تفاوت بین بارکد محصول، بارکد انبار و بارکد حملونقل
- بارکد محصول: مخصوص خود محصول است و اطلاعاتی مانند شناسه کالا، قیمت و مشخصات فنی را در بر میگیرد.
- بارکد انبار: برای مدیریت موجودی و ردیابی کالاها در انبار استفاده میشود و معمولاً روی جعبهها یا پالتهای محصولات قرار میگیرد.
- بارکد حملونقل: برای رهگیری مسیر ارسال کالا در شبکه حملونقل کاربرد دارد و شامل اطلاعاتی مانند مقصد، مبدا و شماره مرسوله میشود.
مزایای استفاده از بارکد بسته بندی محصولات
استفاده از بارکد بسته بندی محصولات به ویژه در محصولات خارجی و وارداتی کاربرد فراوانی دارد و به مصرفکنندگان اجازه میدهد تا خریدی مطمئن و ایمن داشته باشند. به همین دلیل، استفاده از بارکد معتبر، مزایای قابل توجهی برای هر تولیدکننده به همراه دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
-
شناسایی دقیق محصول
بارکدها با استفاده از یک کد یکتا، امکان شناسایی هر محصول را فراهم میکنند. این کدها معمولاً شامل اطلاعاتی مانند شناسه محصول، کشور سازنده، شماره تولید، و مشخصات فنی محصول هستند و امکان تمایز محصولات مشابه را به آسانی فراهم میکنند.
-
ردیابی در زنجیره تامین
بارکدها امکان ردیابی دقیق محصولات از مرحله تولید تا مصرفکننده نهایی را فراهم میکنند. این ویژگی به تولیدکنندگان، توزیعکنندگان و فروشندگان کمک میکند تا مسیر حرکت کالاها را کنترل کرده و مشکلات احتمالی در زنجیره تأمین را سریعتر شناسایی کنند.
-
سهولت در مدیریت موجودی
با اسکن بارکد بسته بندی محصولات در مراحل مختلف مانند تولید، ورود به انبار و فروش، سیستمهای مدیریت موجودی میتوانند اطلاعات را بهروز نگه دارند و موجودی کالاها را دقیقاً دنبال کنند. این روش باعث صرفهجویی در زمان و کاهش خطاهای انسانی میشود.
-
دسترسی به اطلاعات فنی و قیمت
بارکدها میتوانند شامل اطلاعات فنی، مشخصات محصول و قیمت نیز باشند. این اطلاعات به فروشندگان و مشتریان اجازه میدهد تا به سرعت به دادههای دقیق محصول دسترسی پیدا کنند و فرآیند خرید و فروش سریعتر انجام شود.
-
کاربرد در خدمات پس از فروش
بارکدها به شناسایی سریع محصولات برای خدمات پس از فروش کمک میکنند. اطلاعات مربوط به گارانتی، تعمیرات و قطعات جایگزین بهصورت دقیق و فوری در دسترس قرار میگیرد، که تجربه مشتری را بهبود میبخشد.
-
کاهش خطاهای انسانی
استفاده از بارکد بسته بندی محصولات باعث کاهش چشمگیر خطاهای انسانی در پردازش اطلاعات میشود؛ چرا که تمامی دادهها به صورت خودکار و بدون نیاز به ورود دستی وارد سیستم میشوند.
بیشتر بخوانید چگونه تاریخ انقضا محصولات را تشخیص دهیم | تشخیص تاریخ انقضا از روی بارکد
نحوه ساخت بارکد بسته بندی محصولات
ساخت بارکد بسته بندی محصولات یک فرآیند کاربردی و نسبتاً ساده است، اما برای اطمینان از صحت و قابلیت استفاده آن، لازم است استانداردهای جهانی رعایت شوند. این استانداردها توسط سازمان GS1 تنظیم شدهاند و شامل قوانین و دستورالعملهای دقیق برای نحوه ایجاد، چاپ و استفاده از بارکدها میباشند. استفاده از بارکد معتبر نه تنها موجب ردیابی بهتر محصولات میشود، بلکه اعتماد مشتریان و سهولت مدیریت زنجیره تأمین را نیز تضمین میکند. مراحل ساخت بارکد معمولاً در 5 گام اصلی انجام میشوند و هر گام شامل نکات مهمی است که رعایت آنها برای ایجاد بارکد استاندارد ضروری است:
-
تعیین نیاز کسبوکار
در این مرحله باید مشخص شود که هدف از ایجاد بارکد چیست و چه نوع محصولی قرار است از آن استفاده کند. برخی محصولات نیاز به بارکد ساده برای شناسایی در فروشگاه دارند و برخی دیگر نیازمند بارکد با اطلاعات بیشتر برای ردیابی دقیق در زنجیره تأمین و خدمات پس از فروش هستند.
-
انتخاب نوع بارکد
- با توجه به نیاز کسبوکار و نوع محصول، باید نوع مناسب بارکد انتخاب شود:
- بارکد خطی (1D): مناسب برای کالاهای مصرفی با اطلاعات محدود، مانند EAN-13 یا UPC.
- بارکد دوبعدی (2D): شامل کیو آر کد و دیتا ماتریکس (Data Matrix) که میتوانند اطلاعات بیشتری مانند لینک وبسایت، شماره سریال یا جزئیات فنی محصول را ذخیره کنند.
-
مشخص کردن رسمی یا غیررسمی بودن بارکد
در این مرحله باید مشخص شود که بارکد رسمی و استاندارد GS1 است یا یک بارکد غیررسمی برای استفاده داخلی یا محدود. بارکد رسمی برای فروش در بازارهای بینالمللی و انبارداری حرفهای ضروری است، در حالی که بارکد بسته بندی محصولات غیررسمی، بیشتر برای تست داخلی یا محصولات کوچک کاربرد دارد.
-
انتخاب ابزار ساخت بارکد
برای ساخت بارکد بسته بندی محصولات میتوان از ابزارها و نرمافزارهای متنوع استفاده کرد که امکان تولید بارکد استاندارد و قابل اسکن را فراهم میکنند. دو ابزار آنلاین و رایج برای این منظور عبارتند از:
- TEC-IT Barcode Generator
- Zoho Inventory Free Barcode Generator
- هر کدام از آنها ویژگی و مزایا مخصوص به خود را دارند که در مقاله مربوط به آن اشاره شده است.
-
مراحل نهایی ساخت و چاپ بارکد
پس از انتخاب ابزار مناسب، باید مراحل نهایی بارکد بسته بندی محصولات انجام شود:
- وارد کردن اطلاعات محصول و شناسههای لازم
- تولید بارکد با رعایت استانداردهای اندازه، کنتراست و وضوح
- چاپ بارکد روی بستهبندی و تست اسکن با دستگاههای مختلف
- اعتبارسنجی نهایی و اطمینان از صحت اطلاعات
اگرچه ساخت بارکد بسته بندی محصولات برای اهداف رسمی و استاندارد، ممکن است زمانبر باشد، اما برای اهداف کوتاهمدت یا تولیدات کوچک که نیاز به رسمی بودن بارکد ندارند، میتوان در مدت کوتاهی آن را ایجاد کرد.
با رعایت 5 گام اصلی ساخت بارکد، میتوان یک بارکد استاندارد، قابل ردیابی و قابل اعتماد تولید کرد. چنین بارکدی نه تنها در فروشگاهها و انبارها بدون مشکل قابل اسکن خواهد بود، بلکه مدیریت موجودی، ردیابی محصولات و افزایش اعتماد مشتری را نیز بهطور قابل توجهی بهبود میبخشد.
بیشتر بخوانید ساخت بارکد برای محصول با 2 ابزار آنلاین و رایگان | معرفی استاندارهای GS1 + نکات
استعلام بارکد بسته بندی محصولات
استعلام بارکد بسته بندی محصولات یکی از مراحل حیاتی برای اطمینان از اصالت کالا، صحت اطلاعات و اعتبار بارکد است. این فرآیند به مصرفکنندگان کمک میکند تا از اعتبار محصول مطمئن شوند و ریسک خرید کالاهای تقلبی یا غیر استاندارد کاهش یابد. به همین دلیل، این بخش را میتوان در سه قسمت اصلی بررسی کرد. در صورتی که به اطلاعات کامل و آموزش عملی استعلام بارکد بسته بندی محصولات نیاز دارید، میتوانید به مقاله مرتبط مراجعه کنید.
-
اهمیت استعلام بارکد محصول
- اطمینان از اصالت محصول: با استعلام بارکد میتوان مطمئن شد که محصول واقعاً توسط تولید کننده ثبت شده و در بازار قانونی توزیع میشود.
- ردیابی محصولات: استعلام بارکد امکان بررسی مسیر حرکت محصول از تولید تا فروشگاه را فراهم میکند.
- دسترسی به اطلاعات دقیق محصول: بسیاری از بارکدها شامل اطلاعاتی مانند شماره سریال، تاریخ تولید، کشور سازنده و مشخصات فنی هستند که با استعلام میتوان به آنها دسترسی داشت.
-
روشهای استعلام بارکد
- استفاده از وبسایتهای رسمی GS1 و بارکد محصول
- ارسال پیام متنی درج شده روی بستهبندی
- اسکن QR کد روی محصول
- استفاده از برچسبها و برگههای اطلاعات محصول
- این روشها به مصرفکننده و تولیدکننده اجازه میدهند تا به سرعت و دقت اطلاعات محصول را بررسی کنند.
-
کاربرد استعلام بارکد در صنایع مختلف
- محصولات غذایی و آرایشی: اطمینان از تاریخ تولید و اصالت کالا
- محصولات دارویی و پزشکی: تضمین ایمنی و رعایت استانداردهای قانونی
- الکترونیک و تجهیزات صنعتی: بررسی شماره سریال و صحت اطلاعات فنی
- واردات و صادرات: اطمینان از قانونی بودن محصولات وارداتی و تطابق با استانداردهای بینالمللی
استعلام بارکد بسته بندی محصولات، علاوه بر افزایش اعتماد مشتریان، به تولیدکنندگان و فروشندگان این امکان را میدهد که مدیریت بهتری بر زنجیره تأمین و کنترل کیفیت محصولات خود داشته باشند و از توزیع کالاهای غیر استاندارد جلوگیری کنند.
بیشتر بخوانید استعلام بارکد محصولات خارجی و ایرانی | 4 روش استعلام اصالت کالا
بارکد بستهبندی محصولات یا کیوآر کد | کدام بهتر است؟!
انتخاب بین کیوآر کد و بارکد بسته بندی محصولات به نیازها، اهداف تجاری و نوع محصول بستگی دارد. هر یک از این دو نوع کد دارای ویژگیها، مزایا و محدودیتهای خاص خود هستند که باید قبل از تصمیمگیری مورد بررسی قرار گیرند. در ادامه تفاوتها و نکات مهم برای انتخاب میان بارکد و کیوآر کد آمده است:
استفاده از بارکد بسته بندی محصولات
- سادگی ساختار: بارکدها از خطوط عمودی و افقی تشکیل شدهاند و ساختاری ساده دارند که باعث سهولت در تولید و چاپ آنها میشود.
- ظرفیت محدود در ذخیره اطلاعات: بارکدها معمولاً تنها قادر به ذخیره اطلاعات پایهای مانند شناسه محصول، شماره سریال یا قیمت هستند و ظرفیت زیادی برای اطلاعات پیچیده ندارند.
- سرعت خواندن بالا: بارکدها به سرعت توسط دستگاههای اسکنر سنتی خوانده میشوند و برای محیطهایی مانند فروشگاهها و انبارها که پردازش سریع کالا اهمیت دارد، مناسب هستند.
- کاربردهای خاص: بارکدها به خصوص در خردهفروشی، لجستیک، مدیریت موجودی و انبارداری کاربرد دارند و استاندارد جهانی آنها تضمین میکند که در اکثر فروشگاهها و مراکز توزیع قابل استفاده باشند.
استفاده از کیو آر کد
- ظرفیت بالا در ذخیره اطلاعات: کیوآر کدها میتوانند حجم بالایی از اطلاعات را ذخیره کنند، از جمله لینکهای وب، مشخصات فنی، شماره سریال، دستورالعمل استفاده یا اطلاعات تبلیغاتی.
- ساختار دوبعدی: طراحی دوبعدی کیو آر کد امکان ذخیره اطلاعات در دو جهت فضایی را فراهم میکند و انعطافپذیری بیشتری نسبت به بارکدهای خطی دارد.
- کاربردهای گسترده: کیو آر کدها در تبلیغات، اتصال به وبسایتها، کارت ورود به جلسات، محصولات هوشمند و کمپینهای دیجیتال استفاده میشوند و قابلیت تعامل با کاربر را افزایش میدهند.
- پذیرش گسترده در سرویسهای آنلاین: از آنجا که کیو آر کدها میتوانند به راحتی لینک یا داده آنلاین داشته باشند، در برنامههای بازاریابی و ترویجی کاربرد بسیار گستردهای دارند.
راهنمای انتخاب بارکد و کیو آر کد
در صورتی که سادگی ساختار، سرعت خواندن بالا و کاربردهای سنتی در فروش و انبارداری برای شما اهمیت دارد، ساخت بارکد بسته بندی محصولات گزینه مناسب است. در غیر این صورت اگر نیاز به ظرفیت بالای ذخیره اطلاعات، امکان درج لینک و دادههای آنلاین، و کاربردهای گسترده تبلیغاتی و هوشمند دارید، کیو آر کد بهترین انتخاب خواهد بود.
در بسیاری از موارد، ترکیب هر دو فناوری نیز میتواند مفید باشد؛ به این صورت که بارکد برای مدیریت داخلی و انبارداری استفاده شود و کیو آر کد برای ارتباط با مشتری، ارائه اطلاعات بیشتر و کمپینهای تبلیغاتی روی بستهبندی درج شود. این روش، هم مدیریت محصول را ساده میکند و هم تجربه کاربری بهتری برای مشتری ایجاد میکند. برای شروع کافی است از بهترین ابزار ساخت کیو آر کد رایگان محصولات استفاده کنید. استفاده از ابزار سایت کیو آر لند به شما این امکان را میدهد که کیو آر کد خود را به راحتی بسازید، آن را شخصیسازی کنید و در فرمت دلخواه دانلود نمایید. با این روش میتوانید:
- اطلاعات مورد نظر خود را در کیوآر کد ذخیره کنید؛ مانند لینک وبسایت، شماره تماس یا توضیحات محصول.
- ظاهر و رنگبندی کیوآر کد را تغییر دهید تا با برند و بستهبندی محصول هماهنگ شود.
- فرمت مناسب برای چاپ یا استفاده دیجیتال را انتخاب کنید؛ مانند PNG، JPG یا SVG.
- ابزار سایت کیو آر لند برای تولید کیوآر کدهای استاندارد، قابل اسکن و حرفهای مناسب هستند و باعث میشوند بتوانید در کوتاهترین زمان، یک کیوآر کد عملیاتی و کاربردی برای محصولات خود ایجاد کنید.